Konstytucja ciała psów berneńskich jest mocna, dość sporych wymiarów, aczkolwiek nie tak masywna i ociężała, jak w przypadku Bernardynów. Psy te mają długi, porastający gęstą, bują ścierścią ogon, owalne ciemnobrązowe oczy, wysoko osadzone uszy, które opadają swobodnie na policzki.
Pies berneński jest bardziej krępy aniżeli długi, o czym światczą proporcje wysokości w kłębie do długości tułowia. U prawodłowo zbudowanego psa powinny one wynosić 9:10. Głowę psy te mają mocną, ale nie zbyt potężną w relacji do reszty ciała. Szyja jest dość muskularna, silna i średniej długości, która przechodzi w mocny prosty, grzbiet. Z kolei lędźwie psów berneńskich są silnej budowy, szerokie, a widziane z góry wyraźnie wcięte, przechodzą w łagodnie zaokrąglony zad. Psy te mają mocnej budowy kończyny, dobrze umięśnione, zarównoi przednie jak i tylne. To, co na pewno wyróżnie te psy spośród innych to ich szata i umaszczenie. Mianowicie długi, nieznacznie sfalowany włos i lekkim połysku, maści głębokiej, kruczej czerni, z brązowo-czerwonym podpaleniem w okolicy policzkowej, nad oczami, oraz każdej kończynie i klatce piersiowej. Pozostałe umaszczenie to kolor biały sierści, którego pas przebiega symetrycznie wąskiego pasma na głowie, rozszerzającemu się na nosie, z białymi zaznaczeniami na kufie, do kącików warg. Potem obejmują podgardle i klatkę piersiową. Najbardziej pożądane wśród hodowców są psy z białymi łapami i białym końcem ogona. Psy berneńskie pasterskie najczęściej zapadają na dysplazję stawów łokciowych i biodrowych, entropium (podwinięcie powieki do wewnątrz, co podrażnia rogówkę), ektropium a także na problemy żołądkowe - najczęstrzy skręt żołądka oraz na nowotwory, przeważnie histiocytozę. Czas życia takich psów wynosi od 8-9 lat. Jest on porównywalnie krótszy niż w przypadku psów podobnej budowy ciała. Uwarunkowane jest to zwłaszcza skłonnością do zapadania na nowotwory, które występują w 40% przyczyn padania tych zwierząt.